ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক উন্নয়নত পৰিবহন ব্যৱস্হাৰ ভূমিকা

আৰম্ভণি 

(English Project Click Here)

অর্থনৈতিক উন্নয়নৰ সবাতোকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশ হ'ল পৰিবহণ ব্যৱস্থা । উন্নত পৰিবহণ ব্যৱস্থা 
অবিহনে কোনো দেশ বা অঞ্চলৰ অৰ্থনৈতিক 
উন্নয়ন ঘটোৱা সম্ভৱ নহয় । কাৰণ উৎপাদনৰ 
বিভিন্ন উপাদানসমূহ চলাচল কৰাৰ মাধ্যমেই হ'ল পৰিবহণ ব্যৱস্থা । সকলো অঞ্চলত সকলো সামগ্ৰীৰ উৎপাদন নহয় ৷ সেয়ে সূচনা পৰিবহণ ব্যৱস্থাৰ মাধ্যমেদিহে অঞ্চলসমূহত সামগ্ৰীৰ সমবিতৰণ কৰি সকলো অঞ্চলৰ চাহিদা পূৰণ কৰিব পাৰি । কল - কাৰখানাৰ বাবে আৱশ্যকীয় কেঁচা - সামগ্ৰী পৰিবহণ যোগে দূৰ দূৰ ঠাইৰপৰা সংগ্ৰহ কৰা হয় আৰু পিছত তাত উৎপাদিত সামগ্ৰীও পৰিবহণ ব্যৱস্থাৰ যোগেদিয়ে প্রয়োজনীয় ঠাইলৈ পঠিওৱা হয় । ইয়াৰ ফলত নিষ্ক্রিয় প্রাকৃতিক সম্পদ উদ্‌ঘাটন কৰি এইবোৰ যথোপযুক্তভাৱে ব্যৱহাৰযোগ্য কৰি তোলা সম্ভৱ হৈছে । একেদৰে কল - কাৰখানাৰ উৎপাদিত সামগ্রীও অইন ঠাইলৈ পঠিয়াব পৰা হৈছে । পৰিবহণ ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তেই বাহি অঞ্চলৰ সা - সামগ্ৰী ঘাটি অঞ্চললৈ নি ঘাটি অঞ্চলৰ চাহিদা পূৰণ কৰিব পৰা হৈছে । মানুহ ইঠাইৰপৰা সিঠাইলৈ যোৱাৰ মাধ্যমো পৰিবহণ ব্যৱস্থাই ৷ গতিকে সামগ্রিকভাবে সম্মুখ • ক'বলৈ হ'লে পৰিবহণ ব্যৱস্থাই অর্থনৈতিক উন্নয়ন সাধন কৰাৰ লগতে মানৱ সভ্যতাৰ ইতিহাসকো ত্বৰাম্বিত কৰে । উন্নত পৰিবহণ ব্যৱস্থা উন্নত সভ্যতাৰো পৰিচায়ক । ভাৰতৰ দৰে বিশাল আয়তনৰ দেশ এখনৰ জনগণৰ মাজeত ভাবৰ আদান - প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত পৰিবহণ ব্যৱস্থাই গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰি

দেশবাসীৰ মাজত ঐক্য , শান্তি - সম্প্রীতি বজাই ৰাখি সমন্বয় সাধন কৰিছে । সেয়ে সকলো দিশলৈ চাই পৰিবহণ ব্যৱস্থাত উন্নয়নৰ চাবি - কাঠি অভিহিত কৰিব পাৰি ।

ভাৰতৰ পৰিবহন ব্যৱস্হা 

শস্যে -  মৎস্যে ভৰপূৰভাৰতৰ নানা প্রাকৃতিৰ সম্পদেৰে সমৃদ্ধ । ইয়াত কয়লা, খাৰুৱাতেল , অভ্র , চূণশিল , লো-তীখা আদি খনিজসামগ্ৰীৰ লগতে ইয়াৰ হাবিসমূহত নানা বিধ মূল্যৱানকাঠ আছে । কৃষি প্রধান , কপাহ প্ৰধান আৰু চাহপ্ৰধান দেশ হিচাপে মত্স্যউত্পাদনৰ ক্ষেত্ৰতো এইদেশৰ গুৰুত্ব কম নহয় । কিন্তু এই দেশৰ পৰিবহণব্যৱস্থা উন্নত নোহোৱাৰ কাৰণে দেশখন সম্পদেৰেভৰপুৰ হোৱা সত্ত্বেও উন্নত দেশত পৰিণত হ'ব পৰা নাই । অনুন্নত পৰিবহণ ব্যৱস্থাৰ বাবেই ৰাজ্যখন শিল্প - উদ্যোগৰ ক্ষেত্ৰতো অত্যন্ত পিছপৰা । উন্নত পৰিবহণ ব্যৱস্থাই উদ্যোগীকৰণ সম্ভৱ কৰি তোলে । ভাৰতত তিনি প্ৰকাৰৰ পৰিবহণ ব্যৱস্থা আছে । এই পৰিবহণ ব্যৱস্থা কেইটা হ'লঃ

 (ক) ৰেল পৰিবহণ 

(খ) পথ পৰিবহণ আৰু 

(ঘ) বায়ু পৰিবহণ ।

ৰেল পৰিবহণ

ভাৰতত ৰে'লৱেই মালবাহী আৰু যাত্ৰীসকলৰ বাবে বাৰ্তালাপৰ মুখ্য পদ্ধতি প্ৰদান কৰে। ই দেশৰ আটাইতকৈ দূৰৱৰ্তী কোণৰ লোকসকলক একত্ৰিত কৰে আৰু ব্যৱসায়, দৰ্শনক্ষেত্ৰ, তীৰ্থযাত্ৰা আৰু শিক্ষাৰ পৰিচালনা সম্ভৱ কৰে। যোৱা এশ বছৰত এইটো এটা মহান একত্ৰীকৰণ শক্তি হৈ আহিছে। ই দেশৰ অৰ্থনৈতিক, ঔদ্যোগিক আৰু সামাজিক বিকাশতো এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে। ২০০৩-০৪ বৰ্ষত ভাৰতত ৬৩,২২১ কিলোমিটাৰ ৰে'ল লাইন আছিল যি এছিয়াৰ সৰ্ববৃহৎ ৰে'ল ব্যৱস্থা আৰু বিশ্বৰ দ্বিতীয় সৰ্ববৃহৎ ৰে'ল ব্যৱস্থা প্ৰদান কৰিছিল। ২৭,৬২৭ কোটি টকাৰ মূলধন বিনিয়োগ আৰু বাৰ্ষিক ৪০,৭০১ কোটি টকাৰ ৰাজহৰ সৈতে, ভাৰতীয় ৰে'লৱে হৈছে দেশৰ সৰ্ববৃহৎ ৰাজহ খণ্ডৰ প্ৰতিষ্ঠান যি প্ৰায় ১৮.০৩ লাখ শ্ৰমিকক নিযুক্তি প্ৰদান কৰি কিছু পৰিমানে নিবনুৱা সমস্যা ৰোধ কৰে

পথ পৰিবহণ

পথ পৰিবহণ হৈছে ভাৰতৰ দ্বিতীয় গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিবহন মাধ্যম। ই দেশৰ প্ৰতিটো কোণ সামৰি লয় যিটো ৰেল পৰিবহনে আনকি সামৰি ল'ব নোৱাৰিলে। পথ পৰিবহণে দেশৰ কৃষি আৰু ঔদ্যোগিক খণ্ড দুয়োটাকে মৌলিক আন্তঃগাঁথনিমূলক সুবিধা প্ৰদান কৰে। তদুপৰি, ৰাস্তানিৰ্মাণ আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বৃহৎ নিযুক্তিৰ সুযোগ সৃষ্টি কৰিব পাৰে কিয়নো ই কৃষি বা গৃহনিৰ্মাণতকৈ দুগুণ শ্ৰমিক প্ৰয়োজনীয়। ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথসমূহক মুখ্য ধমনী পথ হিচাপে গণ্য কৰা হয় কিয়নো ই ডাঙৰ চহৰ, ঔদ্যোগিক কেন্দ্ৰ, মুখ্য বন্দৰ আৰু দেশৰ বিভিন্ন ৰাজ্যক সংযোগ কৰে। ৰাষ্ট্ৰীয় পথেদি থলুৱা কেচামালবোৰ অন্য ঠাইলৈ ৰপ্তানিকৰাৰ লগতে আন ঠাইৰ সামগ্ৰী আমদানি কৰি বেহা বেপাৰ কৰিব পাৰি । জিলা পথবোৰে উৎপাদন কেন্দ্ৰ আৰু বজাৰক সংযোগ কৰে। গাৱ পথৰ সহায়ত গাৱৰ লোকে উত্পাদন কৰা সামগ্ৰীসমূহ বজাৰলৈ লৈ গৈ নিজৰ চাহিদা পূৰন কৰাৰ সুবিধা পায় |

জল পৰিবহন

ভাৰতত জল পৰিবহনে দেশৰ সামগ্ৰিক অৰ্থনীতিত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে আৰু বৈদেশিক বাণিজ্যৰ বাবে অপৰিহাৰ্য। 1947 চনৰ পৰা, ভাৰতে জাহাজ পৰিবহনৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট অগ্ৰগতি লাভ কৰিছে আৰু ক্ৰমান্বয়ে এছিয়াৰ দ্বিতীয় সৰ্ববৃহৎ আৰু বিশ্বৰ ষষ্ঠ সৰ্ববৃহৎ জাহাজ পৰিবহন দেশহিচাপে পৰিগণিত হৈছে। ভাৰতীয় জাহাজবোৰে পৃথিৱীৰ বেছিভাগ জাহাজ পথত চলাচল কৰি বেপাৰ বানিজ্য কৰে | জল পৰিবহনৰ ফলত ডাঙৰ মেচিন , গাড়ী , উদ্যোগিক কেচামাল আদি জাহাজত আমদানি ৰপ্তানি কৰি ভাৰতৰ অৰ্থনিতিত ৰাষ্ট্ৰীয় আয়ৰ পৰিমান বৃদ্ধি কৰে | ভাৰতত ১৪৫০০ কিলোমিটাৰ আভ্যন্তৰীণ জলপথ আছে। যাৰ ভিতৰত মাত্ৰ ৫৬৮৫ কিলোমিটাৰ যান্ত্ৰিক জাহাজৰ দ্বাৰা নাব্য।

বিমান পৰিবহন

 বিমান পৰিবহন হৈছে পৰিবহনৰ আটাইতকৈ আধুনিক উপায় যি ইয়াৰ গতি, সময় সঞ্চয় আৰু দীৰ্ঘ দূৰত্বৰ কাৰ্যকলাপৰ দ্বাৰা অতুলনীয়।.বিমান পৰিবহণৰ আৰম্ভণি ১৯১১ চনত এলাহাবাদ আৰু নয়নীৰ মাজত ১০ কিলোমিটাৰ এয়াৰ মেইল সেৱাৰ সৈতে কৰা হৈছিল। এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ ৰাজহ উপাৰ্জন ১৯৬০-৬১ বৰ্ষত ৭.৫৬ কোটি টকাৰ পৰা ১৯৯৮-৯৯ চনত ১৫২.০১ কোটি টকালৈ বৃদ্ধিপাইছে আৰু ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইনছৰ ৰাজহ উপাৰ্জন ১০ কোটি টকাৰ পৰা ৮৪.০৮ টকা ৯আৰপ্ৰেলৈ বৃদ্ধি পাইছে। এই বিমান সেৱাসমূহে কঢ়িয়াই অনা যাত্ৰীৰ সংখ্যা একে সময়তে 1.25 লাখৰ পৰা 31.66 লাখলৈ (এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ বাবে) আৰু 7.90 লাখৰ পৰা 80.10 লাখলৈ (ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইনছৰ বাবে) বৃদ্ধি পাইছে। ভাৰতত মুঠ 17,726 জন পঞ্জীভুক্ত পাইলট আছে

চৰকাৰি নীতি 

উন্নয়নমূলক কামৰ তালিকাত পৰিবহনব্যৱস্থাক চৰকাৰে আগস্থান দিয়ে। উন্নত পৰিবহন ব্যৱস্থাই দেশৰ প্ৰগতিত বিভিন্ন প্ৰকাৰে বৰঙণি যোগায় । প্রধানমন্ত্রী গ্ৰামচড়ক যােজনাৰ অধীনত গ্রামাঞ্চলৰ ৰাস্তা- ঘাটবােৰ পকীকৰণ কৰা হৈছে। যাতায়াতৰ অৱদান- উন্নয়নৰ এক উল্লেখনীয় বুনিয়াদ হৈছে যাতায়াত ব্যৱস্থা। মেচিন, কেঁচামাল আদি অতি সহজে ইঠাইৰ পৰা সিঠাইলৈ সৰবৰাহ কৰিব পাৰে। বস্তুৰ আমদানি-ৰপ্তানি খৰতকীয়া হয়। ভাৰতত প্ৰায় ৮৭ টা ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ আৰু ৭৩২৫ টাকৈ ৰেল ষ্টেচন বৰ্তমানলৈকে নিৰ্মান হৈছে । ভাৰতত ৪৮৭ টা বিমান বন্দৰ আৰু ৩৫ তাকৈ আন্তৰ্জাতিক বিমান বন্দৰ ভাৰত চৰকাৰে নিৰ্মান কৰিছে তাৰ লগতে ১৩ তা সাগৰীয় জাহাজ বন্দৰৰ নিৰ্মান কৰিছে |

সামৰনি

 ভাৰত আর্থ - সামাজিকভাৱে বিশ্বৰ অন্য দেশৰ তুলনাত পিছপৰা । অথচ ভাৰত এখনি সম্পদেৰে ভৰপূৰ দেশ। পথ - পৰিবহণ , ৰেল , পৰিবহণ , জল পৰিবহণ আৰু আকাশী পৰিবহণ- এই সমূহ পৰিবহণ ব্যৱস্থা ভাৰতত অত্যন্ত দুর্বল । এই পৰিবহণ ব্যৱস্থাসমূহৰ উন্নতি নহলে ভাৰতৰ উন্নতিও আশা কৰা টান ৷ সেয়ে চৰকাৰ , ৰাইজ মিলি ভাৰতৰৰ পৰিবহণ ব্যৱস্থা উন্নত কৰাৰ প্ৰয়োজন ভাৰতত নিবনুৱা সমস্যাইও ভয়াৱহ ৰূপ ধাৰণ কৰাৰ পথত আগবাঢ়িছে । উন্নত পৰিবহণে দেশখনত শিল্প - উদ্যোগ , বেহা - বেপাৰৰ সম্প্ৰসাৰণ ঘটায় । লগতে পৰিবহণ ব্যৱস্থালৈ উন্নতিৰ সৈতে কিছু সংখ্যক নিবনুৱাৰ সংস্থাপনৰ ক্ষেত্ৰত ওলায় । গতিকে ভাৰতৰ পৰিবহণ ব্যৱস্থাৰ উন্নতিৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক চৰকাৰে শীঘ্ৰে ব্যৱস্থা ল'ব লাগে । উন্নত পৰিবহণ ব্যৱস্থাই ভাৰতৰ অনগ্ৰসৰতা দূৰ কৰাত সহায়ক হ'ব

Filed Under: Assinment, Essay on